Merktekens op porselein

Veel Aziatisch en Europees aardewerk is voorzien van merken. Aan de hand van deze merktekens kunnen we met behulp van gespecialiseerde catalogi achterhalen wie de fabrikant/manufactuur is, in welk jaar het voorwerp geproduceerd werd en eventueel wie de modelleur is.

Soms wordt het achterhalen van deze informatie bemoeilijkt: niet alle gebruikte merktekens zijn immers geregistreerd óf het met de hand aangebrachte merkteken wijkt af van de catalogi. Men dient ook kritisch en oplettend te zijn bij het bestuderen van een merkteken. U kan zich bijvoorbeeld indenken dat wanneer er een stijgende vraag is ten opzichte van het aanbod vervalsingen van merktekens de kop opsteken. De eigenheid en kwaliteit van het hele voorwerp dient mee in rekening genomen te worden bij een merktekenonderzoek en waardebepaling van het object.

Veel Chinees porselein is aan de onderzijde gemerkt met karaktertekens. Meestal duidt het karaktermerk een bepaalde periode aan waarin een keizer regeerde, maar het kan ook een eerbetoon zijn aan een vroegere keizer. Chinees porselein uit de Ming- en de Qing-dynastiën is vaak gemerkt met de nian-hao. Dit is de naam die een Chinese keizer van tevoren aan zijn regeerperiode gaf en kan worden beschouwd als een slogan of motto. Nian-hao’s zijn bekend van keizer Hongwu (1368-1398) tot en met de laatste keizer van de Qing-dynastie Xuantong (1908-1912), tevens de laatste keizer van China. Er komen ook zegelmerken op Chinees porselein voor. Het zegelmerk is opgebouwd uit streng gestileerde karakters in zogenaamde kalligrafische Xingshu-stijl en vaak gegroepeerd binnen een vierkant kader. Ze komen al in de 18de eeuw voor op porselein. Aanvankelijk werden ze met een penseel aangebracht, na het midden van de 19de eeuw vaak met een stempeltje in rode verf.

Naast de vele karaktermerken op Chinees porselein werden ook symboolmerken op porselein afgebeeld.

Voorbeeld van een karakterteken: Hongwu	Voorbeeld van een zegelmerk: Hongwu	Voorbeeld van een symboolmerk: knoop